Şeker hastalığı, yani diyabet, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen kronik bir rahatsızlık olarak biliniyor. Ancak bu hastalığın en korkutucu yüzü, kontrol edilmediğinde ayak amputasyonlarına yol açan komplikasyonları.
Bilimsel araştırmalar ve uzmanlar, diyabetin ayak sağlığını tehdit eden sinsi ilerleyişine dikkat çekti. Erken önlem alınmazsa, küçük bir yara bile geri dönüşü olmayan kayıplara neden olabiliyor.
Amerikan Diyabet Derneği’nin (ADA) verilerine göre, diyabetli bireylerin %15’i hayatlarının bir noktasında ayak ülseriyle karşılaşıyor ve bu vakaların %20’si amputasyonla sonuçlandı.
Uzmanlar, bu durumun “diyabetik ayak” olarak adlandırıldığını ve şeker hastalığının en ciddi komplikasyonlarından biri olduğunu vurguladı.
üksek kan şekeri, damarları ve sinirleri tahrip ederek ayaklarda his kaybına yol açıyor. Bu da enfeksiyonların fark edilmesini zorlaştırıyor ve amputasyon riskini artırıyor.
ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Elizabeth Selvin, diyabetin ayaklara olan yıkıcı etkisini şöyle açıkladı:
“Kan dolaşımının bozulması ve sinir hasarı, ayaklarda iyileşmeyen yaralara zemin hazırlıyor. Enfeksiyon bir kez başladığında, hızla yayılıp kemiklere ulaşabiliyor.”
Diabetes Care dergisinde yayımlanan bir çalışma, diyabetik ayak enfeksiyonlarının %50’sinin amputasyonla sonuçlandığını ve bu oranın erken müdahale eksikliğiyle doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Dr. Selvin, “Bir yara küçümsendiğinde, sonuç ayak kaybı olabiliyor” uyarısında bulundu.
İngiltere’deki King’s College London’dan Prof. Dr. Michael Edmonds, diyabetik ayak sorununun küresel bir sağlık krizi haline geldiğini belirtti.
Edmonds, “Diyabetli hastalarda ayaklarda his kaybı nedeniyle yaralar fark edilmiyor. Bu da enfeksiyonun kontrol edilemez hale gelmesine yol açıyor” dedi.
The Lancet Diabetes & Endocrinology’nin raporuna göre, diyabetli bireylerde periferik arter hastalığı riski %35 artıyor ve bu durum ayaklara kan akışını azaltarak amputasyon ihtimalini yükseltti.
Prof. Edmonds, “Sigara içmek ve hareketsiz yaşam, bu riski daha da körüklüyor” diye ekledi.
Peki, bu korkutucu tablo nasıl önlenebilir? Uzmanlar, diyabet yönetiminin ve ayak bakımının hayati olduğunu vurguluyor.
Prof. Satman, “Hastalar kan şekerini düzenli takip etmeli, ayaklarını her gün yıkayıp nemlendirmeli ve en ufak bir kızarıklıkta doktora başvurmalı” önerisinde bulundu.
Japonya’daki Osaka Üniversitesi’nden Dr. Takashi Kadowaki ise, “Diyabetik ayakkabılar ve düzenli egzersiz, kan dolaşımını iyileştirerek riski azaltabilir” dedi.
ADA, diyabetli bireylerin yılda en az bir kez ayak muayenesi yaptırmasını ve sigaradan uzak durmasını tavsiye etti.
İnsülini dizginleyen dört mucize! Kan şekerine doğal denge
Bilim dünyası, diyabetin ayak amputasyonlarıyla sonuçlanan bu trajik zincirinin kırılabileceğini söyledi.
Journal of Vascular Surgery’de yayımlanan bir araştırma, erken müdahale ve uygun yara bakımıyla amputasyonların %40’ının önlenebileceğini gösterdi.
Dr. Selvin, “Diyabetik ayak, kader değil; doğru adımlarla durdurulabilir bir komplikasyon” diyerek umut verdi.
