Türkiye’de son yılların en tartışmalı konularının başında gelen kur artışları, son aylarda yerini yatay bir pariteye bırakmış durumda.
Ekonomistler, kur tarafında ciddi bir artış yaşanmamasının nedenini 31 Mart seçimleri öncesi piyasaların baskılanması şeklinde değerlendirirken, 2024 yılının sonuna doğru 40 TL’yi görmesi beklenen dolar kurundaki esas artışlar içinse 1 Nisan ve sonrası dikkate alınıyor.
DÖVİZDEN KAZANILAN GELİRE YÜZDE 40 VERGİ
Aralık ayında Meclis’ten geçen Ekonomi alanında düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile döviz hesaplarından elde edilecek fon ve faiz gelirlerine yönelik vergi tavanını yüzde 40’a çıkaran iktidar, göreve getirdiği yeni ekonomi yönetimi ile döviz sahiplerine yönelik bir dizi yeni sınırlamaya daha imza attı.
BİR KISITLAMA DA BANKALAR İÇİN GELDİ
21 Aralık 2021 tarihi itibarıyla ani kur artışlarının önüne geçebilmek amacıyla Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemini hayata geçiren AKP iktidarı, söz konusu uygulamanın Hazine’ye ağır yük getirmesi üzerine yaz aylarında tasfiye sürecini başlatmıştı.
Merkez Bankası liderliğinde yürütülen KKM tasfiyesinde TL dönüşümlü hesapların büyük bölümü sıfırlanırken, geriye kalan dövizden dönüşümlü KKM hesapları için sınırlamalar getirildi. Bu doğrultuda TCMB, KKM’den çıkış yapıp döviz tevdiat hesaplarına yönelecek yatırımcıların önünü kesebilmek için bankalara yeni kararlarını tebliğ etti.
Birkaç ay önce döviz bulunduran bankalara, bulundurdukları yabancı para mevduatına karşılık yüzde 4 oranında zorunlu karşılık Türk lirası şartı getiren TCMB, Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile bu oranı yüzde 8’e çekti.
Bir başka deyişle bankalar, bünyesinde bulundurduğu her 100 dolar için, 240 liraya yakın TL karşılık bulunduracak. Bu karar, piyasalar tarafından bankalara “KKM’den çıkıp dövize gidenlerin önünü kes” mesajı olarak yorumlanırken, TCMB’nin bu talimatları doğrultusunda KKM müşterilerinin TL mevduat faizlerine yönelmesini amaçlayan bankalar mevduat faizleri artırarak son 22 yılın zirvesine çekti.
BDDK verilerine göre Türkiye’de bulunan mevduatların yüzde 70’ine yakını döviz ya da altın türünden muhafaza edilirken, söz konusu karar bankalar için ağır bir likidite tutma zorunluluğu anlamına gelecek.
