UYGUN şekilde kesilip, tüketilmeyen kurban eti vücutta bazı enfeksiyonlara, özellikle kalp ve böbrek hastalarında ciddi sağlık sorun-larına yol açabiliyor. ‘‘Kurban Bayramı’nda sofraların vazgeçilmezi olan etin seçiminden kesimine, tüketiminden saklanmasına kadar her aşamada bilinçli olmak gerekiyor” diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu konuda bilinmesi gerekenleri şöyle açıkladı:
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk
Kesim nasıl yapılmalı?
Kesilecek hayvanın mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş olması gerekir. Kesim öncesi eller yıkanmalı, eldiven giyilmeli, çiğ etle direkt temastan kaçınılmalı ve et toprağa temas ettirilmemelidir. Kontrol edilmeyen ve uygun hijyen koşullarında kesilmeyen hayvanlardan tüberküloz (verem), tifo, şarbon, brusella, tenya, kist hidatik gibi hastalıklar bulaşabilir, gıda zehirlenmesi yaşanabilir. Bu arada hayvan kesildikten sonra kanı iyice akıtılmalı, güneş görmeyen serin bir yerde birkaç saat dinlendirilip daha sonra ön soğutma için buzdolabına konulmalıdır.
Et ilk gün yenir mi?
Kesilen et sıcaklığının gitmesi, sertliğinin ortadan kalkması için 24 saat bekletilmelidir. Etin bayramın ikinci günü tüketilmesi uygun olur. Böylelikle hem lezzeti iyi olur hem de sindirimi kolaylaşır. Özellikle mide-bağırsak hastalığı olan kişiler taze kurban etini hemen yememeli. Ayrıca et kahvaltıda ve akşam yemeğinde değil, öğlen tüketilmelidir.
Dondurmak besin değerini azaltır mı?
Et çabuk bozulur. Birkaç gün içinde tüketilecekse buzdolabında 4 derecede saklanabilir. Derin dondurucuda ise eksi 18 derecede 6 ay kalabilir. Et küçük parçalara ayırılıp, yağlı kağıtlara sarılarak derin dondurucuda muhafaza edilebilir. Kesinlikle alüminyum folyo kullanılmamalıdır. Çünkü alüminyum ete geçerek zehire dönüşür, kanserojendir, beyne zarar verir ve Alzheimer’ı tetikler. Dondurulan etler ise mutlaka buzdolabında çözdürülmelidir. Dışarıda çözdürmek bakteri üremesine neden olur. Etlerin buzdolabında dondurulması ile içindeki vitamin ve minerallerin büyük ölçüde azalacağı da bilinmelidir.
Ne kadar ve nasıl tüketilmeli?
Kişinin sağlık durumuna ve yaşına göre günlük et tüketimi 100-150 gramı geçmemelidir. Fazlası özellikle ileri yaştakiler ve kronik hastalığı olanlar için zararlıdır, karaciğer ve böbreği yorar, kabızlık yapar. Et bol miktarda doymuş yağ içerir, kalorisi yüksektir. Özellikle kalp ve böbrek hastaları için tehlikelidir. Ayrıca et tüketirken gözle görülen yağlarını ve özellikle kuyruk yağını yemeyin. Etle birlikte bol sebze tüketilmelidir. En azından tabağın yarısı et yarısı sebzeyle dolu olmalıdır. Etin bol limonlu yeşil salatayla tüketilmesi sağlık açısından daha faydalıdır. Salatadaki C vitamini, ette bulunan demirin emilimini sağlar ve zengin lif içeriğiyle kabızlığı önler. Kurban etinde bol miktarda doymuş yağ, kolesterol ve araşidonik asit vardır. A, C ve E vitaminleri, lif, folat, antioksidan miktarı ise düşüktür. Yenildiğinde kısa süre içinde kanda kolesterol, trigliserit, ürik asit gibi zararlı kimyasalların yükselmesine yol açar, damar sağlığını bozar. Kızarmış, kararmış, renk değiştirmiş etlerden kaçınılmalıdır.
Sakatat zararlı mı?
Sakatatlar vücudun depo organlarıdır, protein, A-B vitaminleri, selenyum ve çinko gibi minerallerden zengindir fakat kolesterol ve doymuş yağ içerikleri de fazladır. Ancak endüstriyel ve çevresel toksinler, tarım ilaçları, hayvanlara verilen hormon ve antibiyotikler bu organlarda birikir. Sakatatlar ayrıca deli dana hastalığı, virüs ve parazit riski de taşıyan bölümlerdir. Sadece organik olarak doğada yetiştirilen hayvan sakatatları sağlığa faydalıdır. Ancak kalp-damar ve kolesterol hastaları fazla tüketmemelidir.
Hazımsızlığa maden suyu
Bayramda hazımsızlığa karşı tüm yemekler yavaş yavaş ve bolca çiğnenerek tüketilmeli. Sindirime nane veya papatya çayları yardımcı olabilir. Kurban etini sindirmek için maden suyu da içilebilir. Ancak fazla tüketimi ödem ve tansiyon yüksekliğine yol açabilir.
Beliniz yağlanmasın
Bayramda ikram edilen çikolata ve tatlılar rafine şeker, doymuş yağ içerir. Kalorileri fazla ve besin değerleri düşüktür. Bol doymuş yağ ve rafine şeker bel ve boyunda yağ olarak birikir, obeziteye ve şeker hastalığına yol açar. Bu yiyecekler çok az miktarda tüketilmelidir. Hazımsızlığa karşı tüm yemekler yavaş yavaş ve bolca çiğnenmelidir..
Çay kahve yerine bol su için
Bayramda fazla çay ve kahve tüketimi; çarpıntı ve tansiyon bozukluklarına neden olabileceği için özellikle kalp hastaları için zararlıdır. Yetersiz su tüketimi; baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetleri beraberinde getirir. Dolayısıyla çay-kahve yerine günde 2.5 litre su tüketilmelidir.
